آصف بن برخیا
| وصی حضرت سلیمان(ع) | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام | آصِف بن بَرخیا بن سمعیا |
| محل زندگی | بیت المقدس |
| اطلاعات دیگر | |
| تخصص | دانش اسم اعظم خداوند |
| پیشه | وزیر و کاتب سلیمان(ع) |
| فعالیت‌ها | حاضر کردن تخت پادشاهی ملکه سبأ نزد سلیمان |
آصِف بن بَرخیا بن سمعیا وصی حضرت سلیمان(ع) که اسم اعظم خداوند را می‌دانست. نام او را ناطورا نیز ذکر کرده‌اند. مورخان، آصف را پسرخاله و یا خواهرزاده حضرت سلیمان(ع) دانسته‌اند. آصف همچنین دوست، وزیر و کاتب سلیمان(ع) نیز بود.
حضرت سلیمان(ع) در اواخر عمر خود بنابر دستور الهی آصف را وصیّ خود قرار داد و مواریث، نور و حکمت را به او واگذار کرد. آصف نیز در هنگام وفات بنابر دستور الهی همه آنچه در دستش بود را به فرزندش «صفوراء» داد و او را وصی خود قرار داد. البته براساس برخی نقل‌ها آصف پس از خود، حضرت زکریا را وصی خویش نمود.
در مورد آصف نقل شده که از اسم اعظم خداوند اطلاع داشت و هر زمان دعایی داشت، مستجاب می‌شد. از امام باقر(ع) نقل شده که اسم اعظم خداوند ۷۳ حرف است و آصف تنها یک حرف از آن‌را می‌دانست.
براساس برخی منابع، پس از وفات سلیمان(ع)، ابلیس حیله‌ای به‌کار گرفت تا بگوید سلیمان به‌وسیله سحر و جادو چنین قدرت یافته بود. ابلیس سحر و جادو را در کتابی نوشت و در پشت آن آورد که این علومی است که آصف بن برخیا برای پادشاه سلیمان(ع) نوشته است.
آصف و عرش ملکه سبأ
بنابر آیات قرآن حضرت سلیمان(ع) خواستار آوردن تخت پادشاهی ملکه سبأ شد. یکی از جنیان گفت که قبل از بلند شدن حضرت سلیمان(ع) آن‌را می‌آورد. فرد دیگری که آگاه به کتاب بوده، گفت پیش از چشم برهم زدن سلیمان(ع)، تخت را حاضر می‌کند و این‌کار را انجام داد. قرآن از این فرد نام نبرده است. با این حال بنا به نظر مشهور مفسران این شخص را آصف بن برخیا دانسته‌اند. همچنین برخی این فرد را خود حضرت سلیمان(ع) و برخی آن‌را حضرت خضر(ع) دانسته‌اند.
پانویس
- ↑ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۸، ص۵۵.
- ↑ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۶.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۴۹.
- ↑ ابن حبیب، المحبر، بیروت، ص۳۹۲.
- ↑ ابن ندیم، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۴۳۰.
- ↑ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۵۵۶.
- ↑ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۷۵.
- ↑ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۷۶.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۵۵.
- ↑ سوره نمل، آیه۳۸.
- ↑ سوره نمل، آیه۳۹.
- ↑ سوره نمل، آیه۴۰.
- ↑ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۲۴، ص۵۵۷.
- ↑ به نقل از فضل الله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۱۷، ص۲۰۷.
منابع
- ابن حبیب، المحبر، تحقیق ایلزة لیختن شتیتر، بیروت، دارالآفاق الجدیدة، بی‌تا.
- ابن ندیم بغدادی، محمد بن إسحاق، الفهرست، بیروت، دارالمعرفة، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق،
- شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمد جواد بلاغی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
- فضل‌الله، سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق،
- قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: سید طیب موسوی جزائری، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
- کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، قم، انتشارات انصاریان، چاپ سوم، ۱۳۸۴ش.